Octenidín - eiginleikar og kostir

Hvað er Octenidín?

Octenidín er yfirborðsvirkt efni af gerðinni biguaníð eða bispyridín sem líkist klórhexidíni. Það hefur verið notað í Evrópu til sótthreinsunar á húð síðan 1987, oft í formi "dihydrochloride". Ólíkt klórhexidíni og efnum eins og bensalkóníumklóríði, inniheldur Octenidín ekki eitraða hluta eins og 4-klóranilín. Þetta gerir það öruggara til langtímanotkunar og það er ekki taugaskaðlegt eins og klórhexidín getur verið til lengdar.
‍

Hvernig virkar Octenidín?

Octenidín hefur marga kosti þegar kemur að sótthreinsun:

• Það virkar hraðar og betur en bensalkóníumklóríð, klórhexidín og mupirocin.
• Drepur bæði gram-jákvæðar og gram-neikvæðar bakteríur.
• Er eina húðsótthreinsiefnið sem hefur virkni í allt að 48 klst.

Til samanburðar má getaþess að Klórhexidín verkar fyrst og fremst á gram-jákvæðar bakteríur. Margar gram-neikvæðar bakteríur hafa þróað ónæmi fyrir því, og einnig fyrir mupirocin (t.d. Bactroban). Þetta dregur úr virkni Klórhexidíns í daglegri notkun.

‍

Gegn hverju virkar Octenidín?

Octenidín drepur meðal annars:

• Staphylococcus aureus (þ.m.t. MRSA og MÓSA)
• Staphylococcus epidermidis
• Vancomycin-ónæma enterókokka (VRE)
• Actinomycetes
• Listeria monocytogenes
• Margar fjölónæmar gram-neikvæðar bakteríur, s.s.:
  • ESBL-myndandi bakteríur
  • Klebsiella pneumoniae
  • Escherichia coli (E. coli)
  • Proteus mirabilis
• Hjúpveirur, þar á meðal:
  • SARS-CoV-2 (COVID-19)
  • Hepatitis B
  • Herpes Simplex
• Gersveppi og aðra sveppi, þar á meðal:
  • Candida albicans (þ.m.t. ónæmar stofnar)
  • Malassezia furfur

Virknin hefur verið prófuð samkvæmt stöðlum DIN EN 1040, 1275 og EN14476.
‍

Hvað gerir Octenidín í munni og á sárum?

• Virkar betur en klórhexidín gegn bakteríum í munnholi, t.d. Streptococcus mutans, Pseudomonas aeruginosa og Lactobacillus.
• Octenidín er mikið notað erlendis til sótthreinsunar á húð fyrir aðgerðir.
• Virkar gegn húðsjúkdómum eins og Hidradenitis Suppurativa (HS), acne inversa og Verneuil’s disease.

Örverur hafa enn ekki myndað ónæmi gegn Octenidíni.
‍

Bólgueyðandi áhrif og áhrif á gróanda

• Dregur úr myndun bólguefna (cytokína): IL-6, IL-8, IL-10, IL-33, TNF
• Hamlar virkni ensíma sem stuðla að öramyndun (MMP1, MMP2, MMP3, MMP9)
• Örvar interferónaframleiðslu sem styrkir varnir gegn veirum
• Virkni minnkar ekki í nærveru blóðs, slíms eða albúmíns (ólíkt klórhexidíni)

Líffræðileg virkni og stöðugleiki

• Octenidín hefur mikla sækni í frumuhimnur örvera og veldur leka í frumuvökva þeirra
• Örvar átfrumur (neutrophila) til að gleypa sýkla
• Virkar við pH gildi 1,6–12,2 og brotnar ekki niður í ljósi
• Þolir hitasteríliseringu upp í 130°C í vatnslausn
  ‍

Biocompatibility Index og alþjóðleg viðmið

• Octenidín hefur BI gildi 1,7–2,1 og stenst þar með kröfur um örverudrepandi virkni og lága frumuskemmd (cytotoxicity)
• Mörg eldri efni uppfylla ekki þessi viðmið
• Samkvæmt evrópskum leiðbeiningum (German Consensus, Polish Society for Wound Treatment) eru eftirfarandi efni talin örugg fyrir sársótthreinsun:
  • Octenidín (OCT)
  • Polyhexaníð (PHMB)
  • Povidon-jóð (PVP-I)
  • Natríum hypóklórít (NaOCl)
    ‍

Octenisan húðlausn

• Framleidd í Þýskalandi og inniheldur 0,3% Octenidín
• Uppfyllir alla evrópska staðla fyrir húðsótthreinsun
  ‍

Helstu notkunarleiðir:

• Sár og húð fyrir skurðaðgerðir
• Brunasár, sólbrennda húð, graftarkýli, húðslíðursbólga, ofnæmisexem og langvinn sár
• Til sótthreinsunar á nýjum húðflúrum
• Hentar einnig í stað íntímsápu (má nota á kynfærasvæði og viðkvæma húð)
• Flýtir fyrir gróanda og dregur úr bólgum og öramyndun
• Virkar innan einnar mínútu og endist í allt að 48 klst.
• Má nota á meðgöngu og við brjóstagjöf
  ‍

Hentar viðkvæmri húð

• Svíður ekki, veldur engum óþægindum
• Sogast ekki inn í líkama og fer ekki í gegnum fylgju
• Hefur sama sýrustig og húðin (pH 5)
• Inniheldur ekki sápu, litarefni, ilmefni né alkóhól
  ‍

Innihaldslýsing – Octenisan húðlausn:

• Vatn
• Cocamidopropylamine oxide (hreinsandi/yfirborðsvirkt)
• Cocamidopropyl betaine (hreinsandi/yfirborðsvirkt)
• PEG-7 Glyceryl cocoate (mýkjandi)
• Glycerín (rakagefandi og mýkjandi)
• Hydroxyethylcellulose (þykkiefni)
• Phenoxyethanol (rotvarnarefni)
• Sodium chloride (salt)
• Lactic acid (rakagefandi og mýkjandi)
• Octenidine HCl (örverudrepandi)
• Allantoin (rakagefandi og mýkjandi)
  
  ‍

Octenisan fæst í eftirfarandi apótekum:

‍
Farmasíu

Efstaleitis apóteki

‍Reykjanesapóteki Hólagötu

‍Reykjanesapóteki Fitjum

‍Rima apóteki

‍Lyfjaveri

‍Reykjavíkur apóteki